بررسی عملکرد محصول و کارایی مصرف آب چغندرقند در روش های آبیاری جویچه ای و بارانی1

تأمین نیاز آبی چغندرقند با روش های نوین آبیاری نظیر آبیاری بارانی، آبیاری قطره ای، و آبیاری زیرسطحی موضوعی است که به دلیل طولانی بودن دورۀ رشد این گیاه و نیاز آبی نسبتاً زیاد آن درخور اهمیت فراوان است. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر روش های آبیاری سطحی(جویچه ای) و آبیاری بارانی روی عوامل کمی و کیفی محصول چغندرقند و همچنین مقایسۀ میزان آب مصرفی و کارایی مصرف آب در روش های آبیاری مذکور در سال 1380 در منطقه کمال آباد کرج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از: 1- آبیاری بارانی در کرت هایی به ابعاد72×30 متر، 2- آبیاری جویچه ای معمولی در کرت هایی به ابعاد 82×4 متر و 3- آبیاری جویچه ای با کاهش دبی جریان در کرت­های به ابعاد 82×4 متر.میزان آب آبیاری در هر نوبت در تیمار آبیاری بارانی با روش پنمن -مانتیت برای چغندرقند در منطقه کرج برآورد و اعمال گردید. تیمار آبیاری جویچه ای معمولی بر اساس عرف کشاورزان محلی در نظر گرفته شد. در تیمار آبیاری جویچه ای با کاهش دبی جریان، دبی جریان ورودی به جویچه ها به اندازۀ 8/0- 7/0 دبی جویچه ای معمولی بعد از رسیدن آب به انتهای شیار بود.نتایج نشان داد که صفات عیار قند ناخالص، ناخالصی های ریشه (پتاسیم، سدیم، و نیتروژن آلفا)، عیار قند خالص، ضریب استحصال، قند ملاس، وزن اندام هوایی، وزن ریشه، شکر ناخالص، و شکر خالص تحت تاثیر سه روش آبیاری اختلاف معنی داری در سطح 5 درصد ندارند. میزان آب مصرفی، کارایی مصرف آب برای وزن ریشه، و کارایی مصرف آب برای شکر ناخالص تحت اثر روش های آبیاری در سطح 5 درصد اختلاف معنی داری نشان داد و روش آبیاری بارانی بر دو روش دیگر برتری داشت. آبیاری بارانی نسبت به آبیاری جویچه ای معمولی 31 درصد کاهش در میزان مصرف آب آبیاری و 55 درصد افزایش در کارایی مصرف آب( بر اساس وزن ریشه) نشان داد. روش آبیاری جویچه ای با کاهش دبی جریان در وزن ریشه و کارایی مصرف آب(بر اساس وزن ریشه) در سطح 5 درصد با روش آبیاری بارانی اختلاف معنی داری نداشته لذا قابلیت رقابت با آن را دارد.